5 lâu đài cổ tuyệt đẹp được xây bởi phụ nữ ở nước Anh

5 lâu đài cổ tuyệt đẹp được xây bởi phụ nữ ở nước Anh
Các chữ viết tắt ‘ES’ trên lan can là của Elizabeth Talbot, người đã xây dựng Hardwick Hall. (teasdale, CC BY-SA)

Chúng ta có xu hướng nghĩ rằng chủ đất, kiến trúc sư và thợ xây dựng trong quá khứ là đàn ông, tương tự như cách chúng ta nghĩ về những chính trị gia, thợ giầy và nghệ sĩ. Phụ nữ hiếm khi được để ý. Nhưng những nghiên cứu hiện đang khám phá nhiều hơn về những ví dụ lịch sử chứng minh phụ nữ đóng vai trò dẫn dắt trong xã hội, chính trị hay nghệ thuật. Và công chúng có vẻ như rất hứng thú với điều này. Loạt câu chuyện gần đây của Amanda Vickery trong cuốn “Lịch sử phụ nữ và nghệ thuật” là một ví dụ, hay như ý tưởng cho là vợ của Bach sáng tác một trong những tác phẩm hay nhất của ông.

Tương tự, nghiên cứu về lịch sử phong cảnh nước Anh gợi ý rằng phụ nữ sở hữu nhiều đất đai hơn chúng ta nghĩ–và cho dù sự thật là trước khi cuối thế kỷ 19 thì luật pháp cản trở những phụ nữ nào đã lập gia đình được sở hữu tài sản dưới bất cứ hình thức nào. Và kết quả là chúng ta nhận ra rằng phụ nữ đóng vai trò lớn hơn chúng ta từng tưởng tượng trong việc thiết kế, vận hành và xây dựng những biệt thự, vườn tược và bãi cỏ nơi thôn dã.

Bản chất của những nguồn tư liệu lịch sử còn sót lại ít ghi nhận những đóng góp của phụ nữ, nhưng vẫn có những ngoại lệ–và chúng ta đang khám phá mỗi lúc một nhiều hơn những ngoại lệ này. Vì vậy, tổ chức Sự Ủy thác của Quốc gia và Di sản nước Anh đã mở cửa cho công chúng được thưởng thức những tài sản của mình vào mùa hè này. Vậy tại sao không tạt qua và thăm những căn biệt thự ở nông thôn đã từng chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của nữ giới trong quá khứ? Sau đây là một số gợi ý cho bạn.

Temple Newsam

Ngôi nhà đồ sộ của dòng họ Tudor/Jacobean tọa lạc tại mảnh đất gần Leeds được phối cảnh bởi Capability Brown. Ngôi nhà ban đầu được xây cho Thomas, Lãnh chúa Darcy (người có một cái kết u ám sau khi chống lại vua Henry VIII), ngôi nhà được tu sửa vào cuối thế kỷ 18 bởi Frances Ingram, Tử tước Irwin, một nhà bảo trợ phái nữ phức tạp.

Món của hồi môn 60.000 bảng Anh (trị giá hơn 7 triệu bảng ngày này) được bà sử dụng để gây quỹ nâng cấp ngôi nhà và mảnh đất khi chồng bà còn sống; nhưng chỉ sau khi chồng mất bà mới cảm thấy bức bối với nỗi cô đơn trong tòa nhà đồ sộ. Đã trở thành quả phụ, bà phá hủy và xây lại toàn bộ mạn phía Nam của tòa nhà với “niềm vui duy nhất là được xây nhà lại”– nên bà bắt tay xây dựng và trang trí lại phần lớn tòa nhà.

5 lâu đài cổ tuyệt đẹp được xây bởi phụ nữ ở nước Anh
Temple Newsam. (theracephotographer, CC BY-SA)
 Weston Park

Weston Park là một lâu đài xây dựng theo phong cách của kiến trúc sư Andrea Palladio. Lâu đài được thiết kế rộng rãi và được Lady Elizabeth Wilbraham xây dựng vào những năm 1670. Weston là nơi bà từng sống thuở nhỏ và chồng bà là người sở hữu hợp pháp mảnh đất này. Có vẻ như Wibraham giữ được quyền kiểm soát đáng kể với tài sản trong suốt cuộc hôn nhân. Chúng ta biết rằng bà có tham gia nhiều vào cả giai đoạn thiết kế đại sảnh mới và quản lý tài chính công trình xây dựng, và bà thường được ca ngợi là kiến trúc sư của ngôi nhà.

A la Ronde

Là một ngôi nhà bất thường có 16 mặt gần Exmouth, A la Ronde được thiết kế bởi 2 chị em họ Jane và Mary Parminter vào những năm 1790. Có chút bất thường so với phụ nữ thời ấy, chị em Parminter đã dành gần 1 thập kỷ chu du khắp châu Âu và có vẻ như lấy cảm hứng từ nhà thờ bát giác của San Vitale ở Ravenna (Italy). Mảnh đất Exmouth khá nhỏ và không có tá điền canh tác, nhưng chị em họ vẫn xây dựng một nhà nguyện, nhà cho người nghèo và trường học cũng giống như những người phụ nữ giàu có hơn từng thực hiện trên mảnh đất của mình.

5 lâu đài cổ tuyệt đẹp được xây bởi phụ nữ ở nước Anh
Ala Ronde. (charliedave, CC BY)

Hardwick Hall

Được xây bởi Elizabeth Talbot, nữ bá tước của Shrewsbury (hay còn gọi là Bess vùng Harwick) Hardwick Hall có lẽ là ngôi nhà ở nông thôn nổi tiếng nhất nước Anh được xây dựng bởi một người địa chủ là phụ nữ. Bess được sinh ra trong một gia đình quý tộc nhỏ ở Derbyshire, nhưng là một người phụ nữ giàu tham vọng: bà kết hôn bốn lần, và tài sản từ những người chồng quá cố giúp bà trở thành người phụ nữ giàu nhất nước Anh.

Bà giám sát việc xây dựng tòa nhà Chatsworth Hall từ năm 1550 trở đi, và sau đó, xây tiếp hai ngôi nhà vĩ đại tại Hardwick. Ngay sau khi hoàn thành tòa nhà Old Hall năm 1591, bà tiếp tục xây dựng tòa New Hall liền kề, một tòa nhà rất lớn nổi tiếng với mặt tiền phủ những tấm kính lấp lánh và mặt sàn bất thường. Du khách nên tìm kiếm những chứ viết tắt “ES” của Bess, nổi bật ở lan can các tòa tháp và nhiều nơi trong tòa nhà.

Belvoir Castle

Elizabeth Manners, vợ thứ năm của công tước Ruthland, được cho là đã thúc đẩy việc xây dựng lại Belvoir Castle vào những năm 1820 và là người quản lý chính đối với bất động sản của gia đình Leicestershire. Theo một người bạn của bà viết lại khi nữ công tước mất năm 1825 thì chồng bà “không làm lụng gì đối với bất động sản, ngựa, gia đình của ông, mọi thứ đều đặt dưới quy định của nữ công tước”

Vẫn chưa rõ công tước Ruthland đã đóng góp như thế nào nhưng rõ ràng nữ công tước giám sát công việc phối cảnh của lâu đài và đóng vai trò chủ động cải tạo về mặt nông nghiệp của mảnh đất, bao gồm cả thiết kế mẫu ruộng. Bà cũng cải tạo Cheveley Park (Suffolk) vào đầu những năm 1800, giám sát công việc xây dựng tòa nhà York House cho người tình của bà, công tước của York, và thiết kế cung điện mới cho vua George IV.

Danh sách những tòa nhà như vậy đang dài ra. Thế nên, cho dù gặp phải những bất lợi rõ ràng cả về pháp luật và định kiến xã hội về giới tính, những người vợ, phụ nữ độc thân trong quá khứ có thể và đã xây dựng những tòa nhà vĩ đại. Tất nhiên, không phải tất cả những địa chủ nữ giới đều dư giả tiền bạc và nguồn lực cần thiết để xây lại hoặc mở rộng chỗ ở của mình, nhưng những người khác có thể xây dựng lại những mảnh vườn và bãi cỏ hoặc cải thiện năng suất nông nghiệp của những mảnh đất nằm ngoài khuôn viên bãi cỏ. Khi làm như vậy, những người phụ nữ được đề cập bên trên và những người tương tự đã có ảnh hưởng lớn đến cảnh quan của nước Anh giai đoạn hiện đại dưới thời vua George hơn những gì mà lịch sử từng nhận định.

Nguồn: Tổng hợp

Bài viết cộng tác độc giả vui lòng gửi về email bientap@pnnn.vn

0 BÌNH LUẬN

BÌNH LUẬN